میانگین آب مصرفی سرانه جهان حدود 580 مترمکعب برای هر نفر در سال است که این رقم در ایران حدود 1300 مترمکعب است که این امر بیانگر اتلاف منابع آب و اسراف بیش از حد منابع حیاتی است.
مصرف آب در ایران؛ 80 درصد بالای الگو!
مقدار مصرف سرانه آب لوله کشی آشامیدنی در شهرهای ایران در حدود 142 متر مکعب در سال است که از مصرف سرانه برخی کشورهای اروپایی پرآب مانند اتریش (108مترمکعب در سال) و بلژیک (105مترمکعب درسال) بیشتر است.
طبق گزارشات وزارت نیرو، میزان هدر رفت آب در ایران 28 تا 30 درصد است در حالی که این مقدار اتلاف در دنیا 9 تا 12 درصد گزارش شده است که یکی از عوامل اصلی آن برداشت های غیرمجاز از شبکه آبرسانی و فرسودگی تاسیسات آب است.
محمدرضا عطارزاده، معاون وزیر نیرو در امور آب و آبفا در زمینه وضعیت منابع آبی موجود کشور و همچنین میزان مصرف آن، می گوید: در حالی که سرانه آب تجدیدپذیر کشور در سال 40، پنج هزار متر مکعب بوده این مقدار در سال 85 به 1750 متر مکعب رسیده که به معنی نزدیک شدن به مرحله تنش آبی است.
معاون وزیر نیرو در امور آب و آبفا، ادامه داد: کشور ما در مدیریت آب پیشینه درخشانی دارد و وجود نمونه‌هایی مانند صدها سازه تاریخی بی نظیر در نقاط مختلف ایران، موید این موضوع است.
احتمال بروز "تنش آبی"
عطارزاده تصریح کرد: امروز به جایی رسیده ایم که ادامه روش های نادرست و اسراف آمیز قبلی در مصرف آب به ویژه در بخش کشاورزی، مشکلات زیادی را بر کشور تحمیل می کند و باید ارتقای بهره وری آب و کاهش مصرف را به صورت جدی در دستور کار قرار دهیم.
وی گفت: تنها در صورت تغییر شیوه آبیاری فعلی در بخش کشاورزی است که می توان منابع استراتژیک و حیاتی آب زیرزمینی کشور را برای نسل های آتی کشور حفظ کرد. این منابع در شرایط خشکسالی به داد کشور رسیده اند و از دست دادن آنها یک خسارت جبران ناپذیر است.
معاون وزیر نیرو گفت: در گذشته مدیران تلاش های جدی تری را برای تامین آب می کردند اما امروز می‌بینیم که علاوه بر تامین آب، باید کیفیت آن را نیز بالا ببریم به نحوی که بتوانیم آب تصفیه شده را به آب شرب نزدیک کنیم.
عطارزاده تاکید کرد: اگر با روند فعلی پیش برویم و به فکر تامین آب با کیفیت نباشیم در سال 1404دچار تنش آبی خواهیم شد؛ بنابراین باید راهکار دیگری در پیش بگیریم.
باید گفت در شرایط فعلی بیش از 90 درصد کل منابع آبی کشور به مصرف کشاورزی می رسد و تنها درصد کمی در بخش خانگی به مصرف می رسد؛ با این حال توجه و تاکید بیش از حد مسئولان به رعایت الگوی مصرف در بخش خانگی؛ باعث پوشیده ماندن نحوه استفاده از آب در بخش کشاورزی شده است.
جدول مقایسه‌ای سرانه مصرف خانگی آب در ایران و سایر کشورها
کشور سرانه مصرف
(لیتر نفر در روز)
ایران 150
مالزی 90
مکزیک 100
بلژیک 110
تونس 110
چین 115
هلند 125
یونان 130
آلمان 130
عربستان 135
قبرس 140
انگلستان 150
مجارستان 150
استرالیا 155
سوئد 170
کویت 180
آمریکا 240
کامران کارور، مدیر دفتر نظارت و کاهش آب بدون درآمد شرکت مهندسی آبفای کشور به مهر اعلام کرد: هم اکنون سرانه مصرف خانگی زیر 100 لیتر در روز برای هر نفر مشکل بهداشتی ایجاد می کند و این موضوع در دنیا مطرح شده است. در ایران این میزان حدود 150 لیتر در شبانه روز است و بنابراین مردم مشکلی از نظر تامین آب ندارند.
مدیر دفتر نظارت و کاهش آب بدون درآمد آبفای کشور با تاکید بر اینکه آمارها در استان ها و اقلیم های مختلف کشور متفاوت است، افزود: شستشو، مصارف بهداشتی، شرب، پخت و پز، شستشوی خودرو و مسائلی از این دست از جمله مصارف روزانه افراد است.
به گفته کارور، سرانه مصرف هر نفر در ایران هم اکنون از 100 لیتر بیشتر است. طبق استاندارد هدررفت های واقعی و به صورت عمده نشت ها، سرریز مخازن و نشست از خطوط انتقال و نشت های مرعی و غیرمرعی جزء آب بدون درآمد محسوب می شوند.
یک سوم متوسط بارش جهان در ایران
هم اکنون اعمال روشهای سنتی آبیاری در بخش کشاورزی و بالابودن میزان هدرروی آب در این بخش و همچنین شبکه های انتقال و توزیع؛ باعث از بین رفتن هزینه های تامین آب در کشوری شده است که به میزان یک سوم متوسط جهانی در سال بارندگی دارد.
در سال 88 یک مقام شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور میزان مصرف سرانه عمومی آب، خدمات و هدررفت آن به ازاء هر نفر در روز را 220 لیتر اعلام کرده بود که طبق گزارش وزارت نیرو در سال 89 این میزان مصرف آب شرب در بخش خانگی، 2 برابر متوسط جهانی است.
منابع آب تجدید شونده در ایران هم اکنون 25 درصد متوسط جهانی آن است و بیش از 130 میلیارد مترمکعب از منابع آبی موجود کشور تجدید شونده است.
معاون وزیر نیرو در امور آب و آبفا خاطرنشان کرد: اگر با این روند پیش برویم و به فکر تامین آب با کیفیت نباشیم در سال 1404 دچار تنش آبی خواهیم شد بنابراین این باید راهکار دیگری در پیش بگیریم.
اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید لطفا ابتدا وارد شوید، در غیر این صورت می توانید ثبت نام کنید.